Эмч мэргэжилтнүүд хорт хавдрын өвчлөлд хүргэх шалтгааны томоохон хэсгийг амьдралын буруу хэв маяг, хооллолт гэж үздэг. Иймээс энэхүү өвчлөлөөс хэрхэн сэргийлэх талаар Эрдэнэт сувиллын цогцолборын Эмнэл зүйн хоол зүйч Б.Батцэцэгтэй ярилцсан юм.

Улирал солигдоход ханиад, томууны өвчлөл нэмэгдэх хандлагатай байдаг. Үүнтэй холбоотойгоор өрхийн эмнэлгүүдээр үйлчлүүлэх хүмүүсийн тоо ихэссэн байна. Иймд бид СБД-ийн 8-р хорооны өрхийн эмнэлгийн их эмч С.Батцэцэгээс улирлын чанартай ханиад томууны дэгдэлт болон хэрхэн үүсгэгдэж байгаа талаар тодрууллаа.

Өсвөр үеийн хүүхэд залуусын дунд амьдралын буруу дадал хэвшил, хэв маягаас үүдэн хоол боловсруулах эрхтний эмгэг түгээмэл ажиглагдах болсон талаар мэргэжлийн эмч нар хэлдэг. Гэвч эл асуудалд анхаарлаа хандуулах эцэг, эхчүүд тун ховор. Энэ талаар Дүрс оношилгооны эмч Б.Бямбабаяр " ...Нэг юмыг л гайхаад харамсал төрөөд байгаа нь 17 насанд битгий хэл 30 насанд ч ийм өөрчлөлт ховор байдаг юм. Хэдэн жил юу идэж уусан болоод энэ насанд ингэтлээ өөрчлөлтөд орчихсон юм бол" хэмээн нийтэлсэн нь бодит байдлыг дахин нэг эргэн харахад хүргэв. Тэгвэл хүүхэд залуусын дунд нэмэгдэх болсон хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцооны эмгэг, түүний шалтгаан зэргийн талаар Дүрс оношилгооны эмч Б.Бямбабаяртай ярилцлаа.

Наадмаар хорхог, боодог, хуушуур гэх мэтчилэн хүнд хоол идээд араас нь хүйтэн ундаа, шар айраг ууснаас хоолны хордлого болох нь их байдаг. Халдварт Өвчин Судлалын Үндэсний төвийн Зооноз бруцеллёзын тасгийн арга зүйч сувилахуйн тэргүүлэх Б.Мягмарсүрэн хоолны хордлогын үеийн тусламж үйлчилгээний талаар мэдээлэл хүргэж байна.

Учир нь нэгэнт дотоодод халдвар батлагдсан болохоор тархалтыг саармагжуулах, хүрээг тэлэхээс урьдчилан сэргийлэх нь зүйтэй. Ингэж байж нийт хүн амыг өвчлөх эрсдэлээс сэргийлнэ.

5-11 насны хүүхдүүдийн вакцинжуулалттай холбоотой судалгаа шинжилгээ болон худалдан авалттай холбоотой ажлууд хийгдэж байна. Ойрын үед тодорхой болно. Мөн 12-17 насны хүүхдүүдийн бүүстер тунтай холбоотой асуудал ч ойрын үед тодорхой болно

Томуугийн улирал эхэлж байна. Ерөнхийдөө 10-5 сар хүртэл томуугийн идэвхжил өндөр байдаг. Зөвхөн томуугийн вирусээс гадна томуу төст өвчнүүдийг үүсгэдэг маш олон вирус бий. Covid-19  халдварч ч мөн адил томуу, томуу төст авчинд хамаардаг. Улсын хэмжээнд томуу, томуу төст өвчлөл 10 мянган хүн амд 15.1 тохиолдол бүртгэгджээ. Үүнийг  өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад ойролцоо түвшинд харин сүүлийн гурван жилийн дунджаас бага үзүүлэлт юм.  Нийт эмнэлэгт хэвтэж байгаа хүмүүсийн дунд амьсгалын замын цочмог хүнд болон Covid-19 халдвартай хүмүүс 26 хувийг эзэлж байна.  16-24, 50-64 насанд өвчлөл нэмэгдсэн.

Арбидол эмийг өргөн хүрээтэй вирусийн эсрэг эмчилгээнд хэрэглэж байгаа. Өмнө нь томуу, томуу төст өвчний үед хэрэглэдэг байсан. Цаашдаа ч хэрэглээд явах байх.  Саяхан коронавирусийн эсрэг өвөрмөц эмчилгээнд хэрэглэж байсныг ерөнхий үйлдэлтэй эмийн жагсаалт руу оруулсан. Ер нь бол коронавирусийн халдварыг эмчлэхээр зориулж гаргасан эм биш. Арбидол эмийг эмчилгээнээс хассан зүйл огт байхгүй.

21 настай эрэгтэй оюутан, цээжиндээ  нэг ширхэг зангилаатай, энэхүү зангилаа 1 сар гаруйн өмнөөс давшингуй томорсон гэнэ. Тэр бас 1 сар суулгаж, хэвлийн дээд хэсгээр өвдөж байсан ч халуураагүй, бие нь жихүүцээгүй. Тухайн үед цочмог гастро-энтерит оношлогдсон бөгөөд омепразол болон офлоксацин амаар уусан ч намжаагүй. Сүүлийн хагас жилийн дотор 5 кг турсан. Ямар нэг архаг өвчин, хавдрын удамшлын өгүүлэмж үгүйсгэнэ. Бодит үзлэгээр зүүн эгэмний дээд болон хүзүүний лимфадинопатитай (тунгалгийн булчирхай томорсон), цээжин дээрээ зовиургүй, хөндүүргүй, хатуу зангилаатай (Зурагт харуулав).

7 хоногийн өмнөөс нуруугаар өвдөж, бие жихүүцэн, халуурсан гэж яаралтай тусламжийн тасагт 53 настай эрэгтэй ирсэн ба бусад онц өвчний өгүүлэмжгүй. Эдгээр зовиур эхлэхээс 2 долоо хоногийн өмнө шүдэнд түр бүрээс тавиулах ажилбар хийлгэсэн. Түүнээс хойш өвдөж, буйл хавдсан ба клиндамицин 5 хоног уусан. Антибиотик дууссны дараагийн нэг долоо хоногт гэнэт суулгаж, халуурч, нуруугаар өвдөж эхэлсэн. Нурууны өвдөлт цээжний хэсгээр эхэлсэн ба түнх, бүсэлхий руу тарсан. Тэрээр тасралтгүй өвддөг, хөдөлгөөн хийхэд хүнд зэргийн хурц өвдөлт үүсдэг. Түүнд ёзоорын шинж, саажил, эсвэл давсаг, гэдэсний саажил байхгүй. Өрхийн эмч Clostridium difficile колит гэж онош тавьсан ба өтгөний полимераз гинжин урвалын сорилоор эерэг гарч, метронидазол уухаар олгосон. Түүний суулгалт сайжирч эхэлсэн ч бие жихүүцэж халуурах нь хэвээрээ, мөн нурууны өвдөлт улам нэмэгдсэн тул үзүүлэхээр ЯТТ-т ирчээ.

40 настай эмэгтэйд урьдчилан сэргийлэх үзлэгээр бамбай булчирхайн баруун дэлбэнд тэмтрэлтээр 2:2см орчим хэмжээтэй зангилаа байгааг илрүүлсэн. Тэрээр хүүхэд байхдаа цацраг туяанд өртөж байгаагүй.Мөн гэр бүлд бамбайн эмгэгээр өвдөж байсан хүн байхгүй.Тухайн хүнд уур уцаартай болох, айх ,цочих, жин буурах, зүрх дэлсэх, хүзүүний орчим эвгүй оргих зэрэг зовиур илэрдэггүй гэнэ. Хэт авиан шинжилгээгээр бамбай булчирхайн баруун дэлбэнд  2:2:2.5 см-ийн (эзэлхүүн, 5.23 см3)зангилаатай бөгөөд бамбайн эход хавдар сэжиглэх шинж илрээгүй. Хүзүү орчмын тунгалагийн зангилаа хэвийн байв.